Nhiều kỳ thủ cờ vua nghiệp dư cho rằng, khả năng chơi cờ của họ bị mắc kẹt ở mức 1200/1400/1800 điểm ELO và không tiến bộ, lý do là vì vấn đề về chiến thuật. Trong nhiều trường hợp, quan điểm này có phần đúng, khả năng giải quyết các vấn đề chiến thuật thực sự có thể giúp cải thiện kỹ năng chơi cờ của bạn đáng kể.
Tuy nhiên, liệu có khía cạnh nào quan trọng hơn việc rèn luyện chiến thuật không?
Câu trả lời rất đơn giản, đó là khả năng tính toán của bạn.
Thực ra, chơi cờ suy cho cùng chính là khả năng tính toán. Đây là một vũ khí toàn diện, không chỉ cần trong việc giải quyết các vấn đề chiến thuật, mà bạn còn có thể dùng nó để đánh giá xem có nên đổi quân hay vào tàn cuộc hay không. Mặc dù không có chiến thuật cụ thể, nhưng bạn vẫn cần tính toán rất nhiều. Vì vậy, nếu có thể nâng cao khả năng tính toán, bạn cũng sẽ nâng cao trình độ cờ vua của mình, đơn giản là vậy.
Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu 7 lỗi tính toán chính cần tránh trong cờ vua.
1. Lỗi tính toán thứ nhất: Tính toán sai đường đi
Trường hợp này có thể xảy ra ngay cả với những kỳ thủ mạnh nhất. Bạn có bao giờ gặp phải tình huống khi đối mặt với một ván cờ, bạn đã tính toán nhiều đường đi nhưng vẫn chọn không đúng đường mạnh nhất không? Điều này có thể rất tệ, vì bạn đã bỏ qua nhiều yếu tố ngay từ đầu, và đồng hồ vẫn tiếp tục chạy, không còn thời gian để tính toán lại đường đi tốt hơn.
Do đó, bạn cần chọn lọc kỹ càng các đường đi khả thi để tính toán, đừng dồn hết sức vào 1-2 đường đi trừ khi bạn chắc chắn tuyệt đối.
2. Lỗi tính toán thứ hai: Tính toán chưa đủ sâu
Các kỳ thủ nghiệp dư thường chọn nước đi và đường đi mà họ cho là tốt nhất, sau đó tính toán khoảng 3 nước, rồi quyết định đi theo hướng đó.
Dù là khi tính toán một pha đổi quân hay một kế hoạch nào đó, sau khoảng 3 nước đi, họ có thể thấy thế cờ vẫn ổn, thậm chí có ưu thế, và nhanh chóng thực hiện nó. Nhưng chẳng mấy chốc, họ sẽ nhận ra điều gì đó không đúng, sau vài nước, họ mất một quân, và thậm chí thua ngay sau đó.
Vì vậy, bạn cần tính toán sâu hơn. Kỳ thủ càng ở cấp độ cao càng cần tính toán sâu hơn, để đảm bảo không bỏ sót những chi tiết nhỏ của vị trí, điều này rất quan trọng và có thể ảnh hưởng đến toàn bộ ván cờ.
3. Lỗi tính toán thứ ba: Không đánh giá vị trí sau khi tính toán
Tính toán chỉ là một quá trình, nó phải có kết quả. Nếu bạn không đánh giá đúng kết quả của quá trình tính toán đó trong đầu, rất có thể bạn đã không tìm ra nước đi tối ưu.
Sau khi tính toán 3, 4 hoặc 5 nước, bạn cần dừng lại để đánh giá những gì đã xảy ra trên bàn cờ. Nếu kết quả tốt hơn trước, bạn có thể cân nhắc hành động, và bước tiếp theo là đánh giá toàn diện các đường đi thay thế để chọn ra đường đi nào gần với hình thế tốt nhất.
Vì vậy, để kỳ thủ nghiệp dư nâng cao đáng kể kỹ năng chơi cờ, ngoài việc cải thiện khả năng tính toán, còn cần rèn luyện khả năng đánh giá.
4. Lỗi tính toán thứ tư: Lỗi trong quá trình tính toán
Đây là một vấn đề thường gặp, ví dụ bạn tính toán 3 nước (6 bước), nhưng đến nước thứ 3, bạn bỏ lỡ một nước đi mạnh của đối thủ. Bạn không nhận ra và tiếp tục tính toán thêm 3 bước nữa, cảm thấy kết quả có lợi, và bạn quyết định đi theo hướng đó. Nhưng không ngờ ở nước thứ 3, đối thủ đã đi một nước ngoài dự đoán, và kết quả tồi tệ đã xảy ra.
Cách khắc phục lỗi này là nếu thời gian cho phép, hãy cẩn thận tính toán lại trước khi di chuyển, tự hỏi bản thân liệu bạn có bỏ sót điều gì không? Điều này sẽ giảm thiểu đáng kể lỗi lầm.
5. Lỗi tính toán thứ năm: Không tính toán nước đi tốt nhất của đối thủ
Đây cũng là lỗi mà nhiều kỳ thủ nghiệp dư thường mắc phải. Họ luôn cho rằng đối thủ sẽ đi theo ý mình, nhưng lại bỏ lỡ nước đi mạnh hơn của đối thủ. Kết quả là kế hoạch của mình bị phá hủy, dẫn đến thua thiệt cả về tâm lý lẫn hình thế.
Để khắc phục điều này, mỗi khi tính toán, bạn cần chú ý nghiêm túc. Thói quen sẽ quyết định tất cả, dù là giải chiến thuật hay bài tập tại lớp, bạn nên đặt mình vào vị trí của đối thủ để tìm nước đi mạnh nhất.
6. Lỗi tính toán thứ sáu: Quá phụ thuộc vào trực giác
Kỳ thủ nghiệp dư thường do thời gian tập luyện không nhiều như kỳ thủ chuyên nghiệp, nên việc dựa vào trực giác đôi khi chỉ là cách để “lười biếng”, và không giúp bạn tìm ra nước đi đúng đắn.
Vì vậy, đừng né tránh tính toán các tình huống phức tạp. Hãy kiên nhẫn tính toán các đường đi thay thế, đánh giá và chọn nước đi tốt nhất thay vì dựa vào trực giác.
7. Lỗi tính toán thứ bảy: Không muốn rèn luyện khả năng tính toán
Một vấn đề khác của các kỳ thủ nghiệp dư là họ thường thích rèn luyện khai cuộc và chiến thuật hơn là tính toán trong đầu các nước đi phức tạp. Khi chơi cờ, họ cũng thường thích chơi cờ nhanh, điều này không có lợi cho việc rèn luyện khả năng tính toán.
Do đó, với các kỳ thủ có trình độ cao, bạn nên luyện các bài tập chiến thuật phức tạp nhiều bước hoặc thực hiện bài tập tự kiểm tra ở trung và tàn cuộc như tại trường HI của chúng tôi. Đồng thời, trong khi thi đấu, hãy cố gắng sử dụng thiết lập thời gian tiêu chuẩn, tránh chơi cờ nhanh và siêu nhanh để rèn luyện khả năng tính toán hiệu quả.
