Các bạn nhỏ học cờ vua chắc chắn đã từng nghe giáo viên nói hoặc đã thấy trong các sách cờ về những đánh giá như: “hiện tại trắng đang có lợi thế”, “đen có lợi thế nhẹ”, “trắng thắng thế”, v.v. Đây là những đánh giá về tình hình của ván cờ, một kỹ thuật rất quan trọng trong cờ vua.
Dù bạn là người chơi ở trình độ cơ bản hay cao cấp, việc đánh giá tình hình ván cờ đều rất quan trọng, vì nó sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch hành động của bạn.
Hôm nay, chúng ta sẽ liệt kê các yếu tố nào được coi là lợi thế và yếu tố nào là bất lợi, để bạn có thể hiểu rõ bản thân và đối thủ, tận dụng lợi thế tiếp tục tấn công hoặc tránh bất lợi để kịp thời điều chỉnh.
Lợi thế – Yếu tố tăng điểm
- Kiểm soát trung tâm
- Tốt gần trung tâm hơn
- Hai quân tốt (hoặc quân cờ) trung tâm đối đầu với một quân tốt (hoặc quân cờ)
- Sở hữu tốt cánh linh động và dễ đẩy tiến
- Có vị trí tiên phong mạnh mẽ
- Đưa quân ra nhanh hơn
- Có không gian rộng hơn
- Sở hữu đôi tượng
- Tượng tốt hơn mã
- Kiểm soát cột nửa mở
- Kiểm soát cột mở hữu ích
- Xe ở hàng thứ 7
- Có tốt thông
- Có tốt thông xa
- Tốt thông được bảo vệ
- Tốt gần hàng cuối của đối phương
- Có nhiều tốt hơn
- Vị trí vua tốt hơn
- Có nhiều tốt ở cánh
Bất lợi – Yếu tố giảm điểm
- Tốt yếu
- Tốt tụt lại phía sau
- Tốt chồng
- Tốt cô lập
- Tốt treo
- Tốt treo liên kết
- Một bên cánh nguyên vẹn, một bên cánh bị tổn thất
- Ô yếu
- Vị trí cánh vua bị hỏng
- Vua bị đẩy vào trung tâm
- Tình huống chật hẹp, bế tắc
- Tượng xấu
Khi áp dụng các phương pháp trên, bạn có thể đơn giản so sánh từng yếu tố trên với tình hình hiện tại của ván cờ, kiểm tra tình trạng của bạn và đối thủ. Mỗi yếu tố lợi thế sẽ cộng một điểm, và mỗi yếu tố bất lợi sẽ trừ một điểm. Sau đó, so sánh tổng điểm của bạn với đối thủ để xác định liệu bạn đang có lợi thế hay không trong ván cờ.
